Relacja z warsztatów „Racjonalne gospodarowanie wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich” połączone z posiedzeniem Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego

18 kwietnia 2023 r. w Rojewie odbyły się warsztaty pn. „Racjonalne gospodarowanie wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich” połączone z posiedzeniem Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Celem spotkania było zaprezentowanie wyników pracy zespołu ds. rekomendacji i postulatów zmian w prawie wodnym dotyczącym tworzenia, funkcjonowania i wsparcia dla spółek wodnych, oraz wypracowanie rozwiązań na rzecz regionalnego porozumienia na rzecz racjonalnej gospodarki wodnej oraz poznanie wybranych urządzeń melioracji szczegółowych i ich zastosowania w gospodarstwie rolnym.

Spotkanie otworzył i gości powitał wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz, który zaznaczył obecność w spotkaniu wicewojewody pomorskiego Aleksandra Jankowskiego oraz wicewojewody warmińsko-mazurskiego Piotra Opaczewskiego. W trakcie wystąpienia Wojewoda powitał również Ryszarda Kamińskiego, dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Ryszarda Zarudzkiego, zastępcę dyrektora KPODR w Minikowie, przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Partnerstw Wodnych, wskazując, że bez zaangażowania dyrektorów nie byłby możliwy taki rozwój Lokalnych Partnerstw Wodne na terenie Kujaw i Pomorza. W spotkaniu uczestniczyła także Lidia Kostańska, dyrektor Departamentu Nieruchomości i Infrastruktury Wsi w Ministerstwiw Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Robert Żurawski z Ministerstwa Infrastruktury. Ponadto w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Ośrodków Doradztwa Rolniczego z województw łódzkiego oraz wielkopolskiego. Przybyłych gości powitał Wojewoda. W swoim wystąpieniu wskazał na problem suszy, która wielokrotnie w przeszłości dotykała obszar województwa a co za tym idzie na koniczność pracy nad gospodarowaniem wodą. Zaznaczył, że Lokalne Partnerstwa Wodne przyczyniają się do tego, iż lokalne społeczności określają priorytety i cele wspólnie z samorządami, dzięki czemu możliwe jest wskazanie najważniejszych działań i źródeł ich finansowania. Następnie głos zabrali wicewojewodowie z województw warmińsko-mazurskiego i pomorskiego. W swoich wystąpieniach wskazali na wagę działań w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą. Docenili zaawansowanie prac w województwie kujawsko-pomorskim i zadeklarowali chęć realizacji działań w tym zakresie w swoich województwach.

Historię powołania w Polsce LPW przedstawił dyrektor Ryszard Kamiński, który jako wiceminister Rolnictwa był inicjatorem prac w tym zakresie. Wskazał na przykłady funkcjonujących w Hiszpanii trybunałów wodnych. W swoim wystąpieniu podkreślił zaangażowanie w tworzenie Lokalnych Partnerstw Wodnych dyrektora Ryszarda Zarudzkiego, który koordynował przebieg prac oraz Zenona Lewandowskiego, który jako ekspert prowadził spotkania organizacyjne, wspierał tworzenie lokalnych partnerstw i pomagał w opracowaniu powiatowych planów wodnych.

Po części wprowadzającej spotkanie poprowadził Ryszard Zarudzki. W swoim wystąpieniu zaprezentował stan prac związany z tworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych. Dyrektor Zarudzki podziękował Wojewodzie za powołanie Wojewódzkiej Rady Partnerstw Wodnych, która podniosła rangę całego przedsięwzięcia.

Pierwszym punktem programu spotkania było wystąpienie Pana Jakuba Skoniecznego przewodniczącego Rady LPW Powiatu Toruńskiego, Gminna Spółka Wodna w Chełmży, który przewodził pracom powołanego 31 stycznia br. zespołu roboczego do zmian w prawie na rzecz spółek wodnych i melioracji. Zaprezentował on rekomendacje i postulaty dotyczące prawnych, organizacyjnych oraz finansowych aspektów funkcjonowania spółek wodnych. Wskazał główne problemy w  działalności spółek wodnych oraz kierunki zmian w zakresie statusu i systemu funkcjonowania spółek wodnych. Podkreślił m.in. konieczność uzgadniania projektów budowlanych ze spółkami wodnymi, możliwość przekazania przez Wody Polskie utrzymania cieków podstawowych Spółkom Wodnym. Kolejnymi postulatami były m.in. możliwość poboru zaświadczeń z katastru w każdym nadzorze wodnym, mechanizm motywujący do udziału w SW, konieczność aktualizacji map melioracyjnych oraz inwentaryzacja terenowa urządzeń.

Po zaprezentowaniu wszystkich postulatów przewodniczący spotkania otworzył dyskusję nt. zaprezentowanych propozycji. Głos w dyskusji zabrali przedstawiciele samorządów i spółek wodnych. Wspólnie zdecydowano, że przedstawione postulaty i rekomendacje będą rozesłane do Lokalnych Partnerstw Wodnych celem dalszego opiniowania i zgłaszania uwag. Uzgodniono, że uwagi zbierane będą do 12 maja br. i będą przedmiotem dalszych prac zespołu roboczego, co potwierdzono uchwałą UCHWAŁA NR 1/2023 z dnia 18 kwietnia 2023 r. Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego w sprawie przyjęcia rekomendacji i propozycji na rzecz poprawy sytuacji spółek wodnych i szeroko pojętych melioracji.

Następnym punktem spotkania było wystąpienie Roberta Żurawskiego z Ministerstwa Infrastruktury, który zaprezentował dotychczasowe prace nad zmianą przepisów dotyczących funkcjonowania spółek wodnych. Przedmiotowe propozycje zostały wypracowane w ramach parlamentarnego zespołu ds. spółek wodnych, przy współudziale przedstawicieli tych spółek. Propozycje te planuje się wprowadzić do systemu prawnego w drodze ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy. Omawiane propozycje dotyczyły m.in.: przyznania spółkom wodnym uprawnienia do wydawania opinii w postępowaniu o wydawanie pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli podmiotem postępowania jest urządzenie melioracji wodnej będące w zarządzie danej spółki wodnej. Kolejna propozycja dotyczyła problemu następstwa prawnego, po byłym członku spółki wodnej, w przypadku sprzedaży gruntu. Proponuje się nałożenie na spółkę wodną prawnego obowiązku poinformowania nowego członka spółki wodnej o jego prawach i obowiązkach oraz zobligowania następcy prawnego do poinformowania spółki o fakcie wstąpienia w prawa i obowiązki po byłym członku spółki wodnej. Spółka będzie uprawniona do pozyskania informacji o nowym członku spółki wodnej od gminy. Ponadto spółka wodna będzie mogła brać udział w opiniowaniu regionalnych planów utrzymania melioracji wodnych.

W kolejnym punkcie programu  Lidia Kostańska z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiła informacje nt. źródeł finansowania inwestycji wodnych. Wystąpienie dotyczyło omówienia stanu prac nad uruchomieniem KPO, w tym inwestycji w zwiększanie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich (B3.3.1). Pani Dyrektor poinformowała, że trwają prace nad rewizją KPO. Uruchomienie działań planowane jest w przyszłym roku. Ponadto omówiła działanie 4.3 PROW 2014-2020. W zmienionym działaniu jako beneficjent dodane zostaną gminy, które będą mogły ubiegać się o wsparcie na budowę zbiorników retencyjnych. Budżet działania ma wynosić 400 mln zł. Nabory w ramach tego działania mają zostać uruchomione w połowie lub pod koniec czerwca br.

Po tej części spotkania uczestnicy udali się z wizytą do gospodarstwa demonstracyjnego Pana Pawła Barczaka aby zobaczyć jak wygląda mała retencja w praktyce. Uczestnicy mieli możliwość oglądania melioracji korytowej oraz maszyn i narzędzi do melioracji, w tym konserwacji urządzeń melioracji szczegółowych. Szczególnie interesujący był system odwadniająco-nawadniający, który w okresach posusznych jest w stanie zabezpieczyć potrzeby wodne roślin. Właściciel gospodarstwa szeroko zaprezentował i omówił działanie tego systemu oraz dopowiedział na wszelkie pytania uczestników. Do gospodarstwa demonstracyjnego dojechał  wicewojewoda Kujawsko-Pomorski Radosław Kempiński. Wicewojewoda podziękował organizatorom za zorganizowania spotkania a uczestnikom za udział oraz aktywność.