Podsumowanie projektu SOSS

Kamienie na polu powodują wiele problemów. Doprowadzają one do szybszego zużycia elementów roboczych maszyn często nawet uszkadzając maszynę. Zakamienione pola utrudniają wzrost oraz zbiór roślin, dodatkowo mogą je zanieczyszczać co wpływa w znaczącym stopniu na końcową jakość produktu.

Celem operacji było opracowanie i wdrożenie innowacyjnego rozwiązania w zakresie niskowęglowej produkcji roślinnej w połączeniu z ulepszoną technologią odkamieniania pola. Innowacyjna praktyka obniżenia śladu węglowego z wykorzystaniem maszyny do odkamieniania pola, chroniąca strukturę gleby, poprawiająca sprawność technologii uprawowych oraz organizacyjną w gospodarstwie rolnym jest stosowana w uprawie żyta, buraków cukrowych oraz lucerny.

Samo odkamienianie pól jest zabiegiem czasochłonnym oraz energochłonnym. W dużym stopniu tak jak w przypadku innych zabiegów proces ten został zmechanizowany. Jednak maszyny do odkamieniania pól charakteryzują się zazwyczaj stosunkowo wysoką stałą prędkością elementów roboczych, przez co może dochodzić do nadmiernego rozpylenia gleby co negatywnie wpływa na jej strukturę i powoduje obniżenie jakości oraz ilości plonu.

Te trudności skłoniły do budowy innowacyjnej maszyny do odkamieniania pól. W ramach prac badawczych zrealizowano zadania: stworzenie prototypu maszyny do odkamieniania pól uprawnych, przeprowadzenie testów jej funkcjonowania, sprawdzenie i zoptymalizowanie zespołów nagarniających, odsiewających, jezdnych, modułów odpowiedzialnych za sterowanie prędkościami części roboczych mających kontakt z glebą a także samych podzespołów napędzających i podbierających.

Doświadczenia w ramach projektu przeprowadzono w dwóch lokalizacjach. W ramach działania założono 20 obiektów: 10 poletek odkamienionych oraz 10 poletek bez odkamieniania. Wpływ odkamieniania na średni plon lucerny nie był znaczący jednak dzięki temu zwiększyła się stabilność plonowania, a w przypadku żyta nie tylko zmniejszono zróżnicowanie plonu na danym obszarze ale również nieznacznie zwiększyła się ilość rozkrzewień. Rośliny na poletkach odkamienionych wykazały nieco mniejszy udział chorób korzeniowych.

Odkamienianie pola wpłynęło na wyrównanie wilgotności oraz temperatury gleby, a także poprawiło strukturę gleby. Powierzchnia pola po odkamienieniu była równa oraz wystarczająco zwarta co pozwoliło zrezygnować z dodatkowych uprawek przedsiewnych.

Testy polowe prototypu potwierdziły automatyczne dostosowanie się prędkości elementów roboczych do lokalnych warunków. Wyniki doświadczeń pokazują, że pola odkamienione charakteryzują się wyższą stabilnością plonowania co bezpośrednio wpływa na jakość plonu. Prototyp maszyny do odkamieniania wyróżnia się na tle podobnych konstrukcji dostosowywaniem się do lokalnych warunków, które jak dobrze wiadomo są bardzo zmienne nawet w obrębie jednej działki.